بررسی و نقد مضمون در تصویرهای شعری ابو القاسم شابی

تصویر شعری، بخش جدایی ناپذیر هنر شعری است. شاعر با کمک تصویرگری تلاش می کند تا موضوعات را در قالبی محسوس و گویا به خواننده منتقل کند واحساسات و عواطفش را برای او روشن و شفّاف بیان کند. بررسی تصاویر شعری هر شاعری نمایانگر هنر او در خلق و آفرینش مفاهیم جدید، نمایاندن امور معنوی و انتزاعی در پوششی نو و جاری کردن روح حیات در امور بی جان است. هر چه تصاویر هماهنگ تر، قوی ترو رساتر باشد، شعر نیز به تبع آن دارای انسجام و قدرت بیشتری خواهد بود. شاعران رمانتیک، بیش از دیگر مکتب های ادبی در اشعار خود از تصویرهای شعری بهره گرفته اند، تصویر برجسته آن را در شعر شابی، یکی از نمایندگان جریان رمانتیک عربی، می یابیم. ناقدان، تصویرپردازی شعری را از دو جهت شکل و مضمون مورد نقد و بررسی قرار می دهند. امّا مقاله حاضر تلاش دارد پس از مباحث مقدّماتی از مفهوم تصویر و ویژگی آن در شعر معاصرعربی، تصویرهای شعری شابی را از نظر مضمون غالب تصویرهایش مورد بررسی قرار دهد تا بدین وسیله به دیدگاه شاعر در این خصوص دست یافته و نشان دهد شاعرچگونه با تصویر پردازی توانسته مفاهیم و احساسات خود را به خواننده خویش منتقل سازد. بررسی اشعار شابی حاکی از آن است که موضوعاتی چون: مرگ، عشق، حزن و اندوه، جامعه، مردم و... در مضامین شعری وی نمود بارزی دارد و کاملاً متناسب با مکتب شعری اوست. از طرفی دیگر، یکی از نکات قابل توجّه در بررسی تصویرپردازی شعری شابی نشان می دهد طبیعت و عناصر برگرفته از آن، عنصر مهم و اساسی در اغلب تصویرهای وی می باشد.